Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
Theo chồng về quê. Vốn quen được chiều chuộng từ nhỏ, nay gặp mẹ chồng ghê gớm, cô Cho vợ Quả hết sức tủi thân. Nhưng điều khiến cô cảm thấy khó chịu hơn...
Trong một đêm mưa gió, vì quá đau khổ, uống rượu say, Quả nhảy xuống sông định chết theo Hờ nhưng được Say cứu sống. Trong túp lều trông ngô, cái đêm sấm...