Tác phẩm "Những ngày thơ ấu” mở đầu bằng hình ảnh một gia đình giả dối. Cha mẹ cậu bé Hồng lấy nhau do “bài tính” của hai gia đình. Giữa họ, trước và sau khi kết hôn miễn cưỡng, không hề có tình yêu. Hồng chỉ là “kết quả” của một đêm nằm chung miễn cưỡng của bố mẹ nhằm thực hiện mục đích “nối dõi tông đường” mà dòng họ yêu cầu. Không hạnh phúc và không lối thoát, bố Hồng dần trở thành một kẻ nghiện rượu, rốt cuộc “bán linh hồn cho nàng tiên nâu”, sống cũng như chết.
Được chị Cả Tân giới thiệu có người con trai cụ lang chuyên làm nghề bốc thuốc muốn dạm hỏi con gái, bà Đồ lấy làm vui mừng lắm, nhưng e ngại Xuân Hương...
Trên đường đi dạy học ở Nghi Tàm về, đến làng Yên Hoa, Xuân Hương gặp hai người đàn ông trẻ tuổi , dáng thư sinh hỏi tìm nhà cụ Đồ Diễn. Đó là Nguyễn Tri...
Ba chàng hàn sĩ Phạm Quý Thích, Đoàn Nguyễn Tuấn và Nguyễn Du nhân tiết xuân đã dạo chơi lên đất kinh kì Thăng Long cho biết. Tình cờ ba người gặp Xuân...