Ở phần trước của tiểu thuyết, chúng ta đã chứng kiến cả đảo náo nức với tin có tàu ra. Theo dự đoán thì tàu ra lần này sẽ đón một số chiến sĩ hết nghĩa vụ về đất liền, trong đó có Quang “cháy”, Mạnh “ngô đồng”, Túng “Toác”. Tuy nhiên do đảo còn thiếu quân nên họ phải ở lại thêm mấy tháng. Chỉ có Trạm trưởng Tiến rơi vào một cảm giác kì lạ mà anh chưa từng thấy, bởi có lẽ tàu ra nghĩa là anh sắp phải xa Hằng...
Trước tình hình trong nước nhiều nơi dân chúng nổi dậy, Vua Gia Long đặt ra câu hỏi dân chúng quá bất binh vì quan lại hay lòng người đang hoài niệm nhà...
Đọc xong đoạn kết “ Đoạn trường tân thanh”, hai anh em Nguyễn Thiện, Nguyễn hành đều cảm nhận, “ Đoạn trường tân thanh” không chỉ là giấc mơ...