Lệnh trưng thu thóc của phát xít Nhật như một tiếng sét đánh vào giữa làng, khiến dân tình nháo nhác sợ hãi, lo lắng. Làng xóm chìm trong nỗi lo mới, kẻ thù xâm lăng bây giờ là phát xít Nhật vốn nổi tiếng hiếu chiến và cực kì tàn bạo. Chánh Hậu sốt ruột, lo lắng khi việc thu thóc nộp cho phát xít Nhật ở các xã còn chưa hoàn thành. Chánh Hậu nghĩ ra cách thảo sẵn biên bản vay thóc bắt các nhà giàu phải giao thóc cho nhà nghèo để nộp, sau này bắt họ đi cày thuê để trả nợ, mười cân thóc ba buổi cày....
Nhân lúc xin đi ngoài, Lượm bất chợt lóe lên ý định bỏ trốn. Nó cố hết sức xoắn vặn bẻ gãy một đoạn dây thép treo lòng thòng ở góc tường nhà xí, dùng đoạn...
Lượm và thằng bán kẹo gừng cùng bị đưa vào giam ở phòng tạm giam của Ty mật thám An ninh. Trong cái chuồng kiên cố, tối tăm, nhớp nhúa ấy chúng nhốt hơn...
Sau khi cùng với đồng bọn hành động bắn chết anh Đồng-râu ở Vĩ Dạ, Nguyễn Trì dẫn hai nhân viên di động về phục ở đầu cầu Bao Vinh để đón bắt Lượm và Tư...