Lệnh trưng thu thóc của phát xít Nhật như một tiếng sét đánh vào giữa làng, khiến dân tình nháo nhác sợ hãi, lo lắng. Làng xóm chìm trong nỗi lo mới, kẻ thù xâm lăng bây giờ là phát xít Nhật vốn nổi tiếng hiếu chiến và cực kì tàn bạo. Chánh Hậu sốt ruột, lo lắng khi việc thu thóc nộp cho phát xít Nhật ở các xã còn chưa hoàn thành. Chánh Hậu nghĩ ra cách thảo sẵn biên bản vay thóc bắt các nhà giàu phải giao thóc cho nhà nghèo để nộp, sau này bắt họ đi cày thuê để trả nợ, mười cân thóc ba buổi cày....
Là người hoạt động ở mặt trận ngoại giao nên mẹ của Cường hiểu rõ tính chất ác liệt của chiến tranh nhưng vì lý tưởng và sự quyết tâm của con trai khiến...
Khi ra trận, Cường viết nhật kí nói hết mọi điều về nơi mình đang chiến đấu, nhận thức mọi chuyện như thế nào anh đều nói với mẹ. Chỉ mấy giờ đồng hồ vùi...