Làng Mai bước vào vụ thuế cũng là lúc địa hạt phủ Lạng Giang bỗng bùng phát dịch sốt rét. Làng Mai bị chết ba người, hai đứa con nhà bà Cua và ông Mễ. Mất ông Mễ, ông Hậu mất đi người coi cam chỉn chu, tận tuỵ, ông tiếc ngẩn, tiếc ngơ. Giờ đây Hạnh đã vui vẻ trở lại, cô cũng cởi mở hơn với Sinh. Nhà ông Hậu vừa trải qua một vụ cướp, ông bị mất ba con trâu mộng. Cũng thời gian này, ở ấp Tam Sơn, phủ Lạng Giang phong trào Việt Minh đã phát triển mạnh. Lớp học chính trị, tập võ thuật, rèn đội ngũ,...
Khi quân dân biên khu đang dồn sức đánh trận cuối cùng, đuổi những đám tàn quân còn nương náu ở hòn đảo ven bờ thì nhận được mệnh lệnh của Bộ Tổng Tư lệnh...
Trong trận đánh Nàm Khoái, do sơ suất để phát nổ một quả đạn tự sát của Nhật mà Giải Phóng quân địa phương cấp cho quân ta, Trần Bình cùng cả khẩu đội...
Sau vụ Lê Thừa và Phạm Toản bị kỉ luật vì lẩn vào trấn Mào Lẻng thu lượm vũ khí của địch, tiểu đoàn trưởng Biên Cương đến thương lượng với Khu uỷ viên...