Làng Mai bước vào vụ thuế cũng là lúc địa hạt phủ Lạng Giang bỗng bùng phát dịch sốt rét. Làng Mai bị chết ba người, hai đứa con nhà bà Cua và ông Mễ. Mất ông Mễ, ông Hậu mất đi người coi cam chỉn chu, tận tuỵ, ông tiếc ngẩn, tiếc ngơ. Giờ đây Hạnh đã vui vẻ trở lại, cô cũng cởi mở hơn với Sinh. Nhà ông Hậu vừa trải qua một vụ cướp, ông bị mất ba con trâu mộng. Cũng thời gian này, ở ấp Tam Sơn, phủ Lạng Giang phong trào Việt Minh đã phát triển mạnh. Lớp học chính trị, tập võ thuật, rèn đội ngũ,...
Ông Thỉnh bỗng thấy áy náy chuyện bấy lâu nay không quan tâm tới mẹ con Thành, đứa em gái không được may mắn vì phải nghe theo lời bố và anh trai. Qua nhà...
Trong làng, Thoảng đi học cũng được gần nửa năm, ông Thuận rời làng cũng được chừng một năm rồi. Một người là đi thoát li để nay mai sẽ là cán bộ làm rạng...