Người dân bị bắt phải dành một phần ruộng để trồng đay cho Nhật, chính sách tô, thuế, trưng thu lương thực của Nhật ngày càng hà khắc khiến người dân lâm vào cảnh cùng cực. Dân nghèo tứ xứ đổ về làng Mai xin được gánh bùn đổ gốc cam cho ông Hậu ngày càng nhiều. Mùa chăm sóc cam, hàng trăn con người gánh bùn dọc ven sông Thương như chảy hội. Tháng 6/1944 làng Mai xảy ra vụ chết đuối thương tâm, nạn nhân là sáu cô gái người Thái Bình lên làng Mai làm thuê cho nhà ông Hậu. Vì muốn sang bãi cam...
Khi bố cậu bé Hồng chết, mẹ cậu phải bỏ đi tha hương cầu thực vào Thanh Hóa để kiếm tiền trả nợ, rồi lại mang thai với một người đàn ông và bị họ hàng gán...
Bố Hồng vì nghiện ngập đã thôi việc nhà nước, cầm văn tự địa đồ lấy tiền tiêu sài. Của cải trong nhà dần dần đội nón ra đi, mẹ Hồng phải đưa em gái cậu...
Tác phẩm "Những ngày thơ ấu” mở đầu bằng hình ảnh một gia đình giả dối. Cha mẹ cậu bé Hồng lấy nhau do “bài tính” của hai gia đình. Giữa họ, trước và sau...