Trần Văn Cưởi mồ côi cha từ năm 6 tuổi. Trong đám tang của bố nó nghe mọi người nói chuyện mới biết bố vốn là con nuôi của một bá hộ và được cho ăn học tử tế. Ngày cải cách ruộng đất chính cha chú của bố đã đứng ra đấu tố bá hộ, quy kết ông tội bóc lột sức lao động của bố nó. Bá hộ bị quy kết thành phần địa chủ và đưa đi xử bắn. Nhưng từ đó anh em nhà Nguyễn Văn của bố cũng tha phương cầu thưc. Bố nó chết, Cưởi được mẹ cho đi học nhưng lại không có thời gian chăm lo, yêu thương nó. Đói rét và không...
Sự linh lợi thông minh, ham hiểu biết cùng những suy nghĩ sớm già dặn của Côn đã khiến ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc không khỏi ngạc nhiên và mừng thầm....
Từ lúc thân mẫu là bà Hoàng Thị Loan mất ở Huế, trở về sống cùng cha và anh trai, chị gái tại làng Sen, bao tình cảm mẫu tử thiêng liêng chú bé Côn đã...