“Chuyện làng” của tác giả Phạm Quang Long kể về một làng thuộc đồng bằng Bắc Bộ - Những ngày cách mạng, kháng chiến, tề - ngụy, làng chiến đấu. Đến khi hòa bình, cải cách ruộng đất, hợp tác xã, xây dựng nông thôn xã hội chủ nghĩa, rồi chiến tranh chống Mỹ, lớp trẻ lên đường, hy sinh, những người ở lại... Tất cả trong một làng với bao nhiêu tội lỗi, khúc mắc, thù hận, niềm vui, hạnh phúc.. Hầu như tác giả không phải tưởng tượng mà chỉ cần miêu tả lại theo trí nhớ, tâm tưởng của mình.
Các ngả đường đi Hoàng Liên đã bị bọn Ngao phục kích đón lõng, Tiển chỉ còn cách lần mò trên những vệt đường mòn xuyên qua các khu rừng già. May mắn, Tiển...
Nhờ có Tiển mà cả làng Nhuần tản cư an toàn. Trên đường về Hoàng Liên báo cáo với Bí thư huyện uỷ Tố, Tiển chạm trán bọn biệt kích phục kích bao vây...
Trong thế bị thua đau, địch âm mựu xây dựng Phong Sa thành môt tập đoàn cứ điểm lớn và lập ra một tổ chức phản động mới, tên viết tắt bằng bốn chữ GCMA,...
Mùa đông năm 1951, sau chiến dịch biên giới , ta từ cầm cự đang chuyển sang giai đoạn phản công. Nhưng trong tình thế này chưa thể lường trước được địch...