Trong làng, Thoảng đi học cũng được gần nửa năm, ông Thuận rời làng cũng được chừng một năm rồi. Một người là đi thoát li để nay mai sẽ là cán bộ làm rạng danh gia đình, còn một người bỏ quê mà đi như bị ruồng rẫy, tủi hổ. Ông Thuận cùng lứa với ông Thỉnh trong làng nhưng hai người ít giao du với nhau chẳng vì một lí do cụ thể nào. Trước ngày đi Tây Bắc, ông Thuận đưa chút tiền cho ông Thỉnh nhờ cậy ở nhà bảo ban hai chị em Hiền. Từ ngày tránh mặt Thuỳ, Hiền cũng ít giao du với ai trong làng tới...
Nguyễn Du về làng đã gần một tháng mà chỉ mải mê cây mác, rượu và quyển kinh phật . Cảnh nhà túng bấn quá Nguyễn tính sẽ gọi dăm ba đưa trẻ dạy học cho...
Sau ba năm làm quan, phải chứng kiến cảnh quan lại mua quan bán chức, tham nhũng lan tràn, công thần hãm hại lẫn nhau, nhân dân đói khổ và lầm than......