Cuộc sống ở xóm nhỏ bỗng xáo trộn bởi sự xuất hiện của đội mật thám và cuộc đổ bộ của quân Pháp. Chúng không chỉ bắt bớ dân lành mà còn nã súng, thả bom oanh tạc xóm nhỏ. Dân chúng trong xóm ly tán. Trong khi má nuôi An sốt ruột nghĩ đến việc xuôi thuyền tản cư, thì Tía nuôi một mực muốn ở lại mảnh đất mới gắn bó có ba tháng.
Cuộc họp bí mật của lãnh đạo huyện được tổ chức tại nhà Hà Văn Đê dưới hình thức mừng sinh nhât cụ Vạn, thân mẫu. Trần Quốc Mạnh, Toàn Hồng, Nguyễn Duy...
Trong diễn biến trước, giặc Pháp trở lại Nghĩa Lộ nhanh quá khiến cho cả chính quyền mới và người dân bất ngờ. Hà Thiết Hùng, một thanh niên người Tày...
Giặc Pháp quay trở lại làng bản Yên Bái. Người dân yên ắng trong nhà buồn bã và lo lắng. Tên Hà Minh Rỗ làm tay sai cho Pháp từ trước khi Nhật Đảo Chính...
Đội du kích Âu Cơ trở thành đội quân giải phóng mang tên Mẫu quốc, lực lượng võ trang toàn tỉnh Yên Bái. Quang Minh là chính uỷ và Chỉ huy trưởng Bình...