Đọc xong đoạn kết “ Đoạn trường tân thanh”, hai anh em Nguyễn Thiện, Nguyễn hành đều cảm nhận, “ Đoạn trường tân thanh” không chỉ là giấc mơ mà còn là sự giải thoát nỗi bồn cùng cực của chú. chú Bảy đã lấy chuyện nước người để nói chuyện nước mình, để bày tỏ thái độ của người trí thức trước cường quyền phong kiến. Tuy nhiên, từ lâu, sự chết non ám ảnh dân làng và cả gia tộc, ít ai qua được tuổi năm mươi ba. Chú Bảy
đã năm mươi tuổi.
Khi quân dân biên khu đang dồn sức đánh trận cuối cùng, đuổi những đám tàn quân còn nương náu ở hòn đảo ven bờ thì nhận được mệnh lệnh của Bộ Tổng Tư lệnh...
Trong trận đánh Nàm Khoái, do sơ suất để phát nổ một quả đạn tự sát của Nhật mà Giải Phóng quân địa phương cấp cho quân ta, Trần Bình cùng cả khẩu đội...