Bà án sau khi tỏ ý muốn rước Mai về làm lẽ không thành thì xuống nước muốn mang Ái về nuôi để bà cháu sum họp. Bà hứa sẽ trả cho Mai hai nghìn bạc để được nuôi Ái. Không chịu nổi sự xúc phạm của bà án, Mai đã dắt con bỏ đi. Về phần Lộc, sau khi viết thư xin lỗi Mai, anh tìm đến nhà cô. Hai người gặp nhau, Mai vẫn còn yêu Lộc nhưng nhất định khước từ cuộc tái hợp. Nàng bày tỏ cho chàng một quan niệm nhân sinh lí tưởng: hi sinh ái tình và hạnh phúc riêng cho kẻ khác, cho xã hội.
Xuân Hương rời trấn Yên Quảng về Thăng Long kêu oan đến Tổng trấn Bắc Thành Lê Chất cho chồng. Nhưng Chất né tránh giao cho Trần Quang Tĩnh giữ chức Quan...
Sau ba năm Xuân Hương chịu đại tang mẹ, cuối 1816, Trần Phúc Hiển đón Xuân Hương từ kinh thành Thăng Long về làm dâu dinh thự Hải Đông trấn Yên Quảng....