Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
Đã lâu nay Trinh buồn rầu thấy chồng đổi khác .Trường ít khi vui vẻ , hay gắt gỏng rồi lại yên lặng hàng giờ. Đôi khi Trường thấy thương vợ, muốn an ủi...
Mặc cho mẹ và bà Hai sắp đặt, Trường vẫn quyết định từ chối đám cưới với Hảo, đến với Trinh. Sau một năm, hai người nên vợ nên chồng và sống một quãng...
Tình yêu của Trường và Trinh nảy nở và ngày càng trở nên đằm thắm, suốt trong thời kỳ Trường nghỉ ở An Lâm. Tháng mười đã đến. Ngày nghỉ sắp hết. Trường...