Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
Đúng một tuần sau, lời thỉnh cầu của gã đã được đất trời báo ứng. Lãm đãi được một viên đá hình bầu dục to bằng cái nút lọ dầu gió lấp lánh màu máu chim...
Sau khoảng thời gian hơn ba tháng làm phu đào đất cho người bạn tù của Dũng đang ở vị thế bưởng trưởng, Lãm cảm thấy kiệt sức , nhục nhã vì bị bóc lột sức...
Nam tìm gặp lại vợ chồng Lãm nhưng họ đã đi khỏi khu phố. Anh nhờ chị hàng nước gửi giúp ít đồ, một số tiền cho vợ chồng gã và có nhã ý mời hai vợ chồng...