Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
An đã có buổi đi câu rắn đầu tiên với thằng Cò. Thiên nhiên kỳ thú vào buổi đêm của rừng U Minh khiến An vừa cảm thấy lạ lẫm, vừa cảm thấy tò mò, còn Cò...
Bố nuôi của An trước đây là một thanh niên hiền lành chịu khó. Anh mồ côi cha mẹ từ lúc 10 tuổi, phải ở đợ cố công cho tên địa chủ Khá, nổi tiếng tham lam...