Trước cách mạng tháng Tám, chú Hai Quân bị đế quốc phong kiến áp bức nên phải bỏ làng, bỏ người vợ cả ra Cù Lao Chàm sinh sống. Ở đây, chú Hai lấy một người đàn bà khác, sinh được một cậu con trai đặt tên là Cù Lao. Cách mạng thành công, cha con chú Hai tìm về quê, sinh sống ở làng Hoà Phước. Cù Lao có cặp mắt xếch, nước da đen thui. Sự xuất hiện của Cù Lao khiến thằng Cụt và bọn trẻ trong làng vô cùng lạ lẫm, chúng gọi Cù Lao là thằng mọi biển và bịa đặt những chuyện li kì về Cù Lao.
Chuyển đến dạy học tại vùng đất mới Đức Thọ, Hà Tĩnh, việc đầu tiên, ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc dẫn Côn đi thăm các gia đình nghĩa quân từng nổi dậy...
Sau đám tang của cụ đồ An, mặc dù dân làng Võ Liệt, Thanh Chương tha thiết muốn đón ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc quay trở lại dạy học, nhưng ông đã từ...
Dẫu đỗ đạt cao, nhưng thấm nỗi đau mất nước, hiểu quan lại cũng chỉ là bù nhìn dưới sự đô hộ của thực dân Pháp, ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã viện lý do...