Thấm thoắt ba mùa sen đã trôi qua, thầy Hoàng Xuân Đường qua đời để lại nỗi đau không thể bù đắp cho vợ, các con, cùng các cháu. Ở tuổi lên ba, lần đầu tiên cậu bé Côn hiểu thế nào là mất mát, hiểu thế nào là sự ra đi của một con người. Sau này cha mất, vợ chồng anh Nguyễn Sinh Sắc cùng các con dọn về ở chung với bà đồ. Bà con làng xóm ai cũng khen bà có người con rể hiếu thảo, tận tâm. Bà đồ cũng xúc động nhớ lại những ngày đầu Nguyễn Sinh Sắc về ở với gia đình bà, tuổi thơ nghèo khó vất vả buồn...
Các ngả đường đi Hoàng Liên đã bị bọn Ngao phục kích đón lõng, Tiển chỉ còn cách lần mò trên những vệt đường mòn xuyên qua các khu rừng già. May mắn, Tiển...
Nhờ có Tiển mà cả làng Nhuần tản cư an toàn. Trên đường về Hoàng Liên báo cáo với Bí thư huyện uỷ Tố, Tiển chạm trán bọn biệt kích phục kích bao vây...
Trong thế bị thua đau, địch âm mựu xây dựng Phong Sa thành môt tập đoàn cứ điểm lớn và lập ra một tổ chức phản động mới, tên viết tắt bằng bốn chữ GCMA,...
Mùa đông năm 1951, sau chiến dịch biên giới , ta từ cầm cự đang chuyển sang giai đoạn phản công. Nhưng trong tình thế này chưa thể lường trước được địch...