Trở về xứ Nghệ, đại tướng Võ Nguyên Giáp bồi hồi xúc động nhớ lại những kỉ niệm xưa. Những kỉ niệm một thời với người vợ thương yêu Quang Thái trẻ trung xinh đẹp, kiên trung sẽ mãi mãi không bao giờ nguôi quên trong tâm trí của ông. Dòng sông Lam gợi trong ông những hào khí của dải đất miền Trung yêu dấu với những con người vĩ đại đã vì nghĩa lớn với Tổ quốc, với số phận con người vùng lên giành lại cuộc đời, đang quyết đứng lên giữ độc lập cho giang sơn, tự do cho mỗi con người.
Trong làng, Thoảng đi học cũng được gần nửa năm, ông Thuận rời làng cũng được chừng một năm rồi. Một người là đi thoát li để nay mai sẽ là cán bộ làm rạng...
Hiền không tới gặp Thuỳ được như đã hẹn vì bố cô có chuyện muốn nói cùng hai chị em. Ông đã bán nhà và muốn chuyển hai chị em lên vùng Tây Bắc sống. Ở đó...
Đầu năm có đợt lấy người đi học lái tầu cuốc ở Hải Phòng, Thoảng có ý xin phép bố mẹ được thoát li. Vợ chồng ông Thỉnh lại lo bán thóc lấy tiền sắm sanh...
Hai người phụ nữ từ bên kia sông sang cắt cỏ thì gặp lũ trẻ chăn trâu bọn Thoảng bàn nhau cướp gánh cỏ cho trâu ăn. Thương lượng không được, năn nỉ không...