Tình cờ gặp và giúp đỡ người phụ nữ trẻ chìa nón xin tiền du khách để lo tang cho mẹ tại Hội hoa mẫu đơn - Chùa Phật Tích, Tiên Du, Kinh Bắc đầu xuân năm 1768, thầy đồ Hồ Phi Diễn không thể ngờ đó chính là duyên trời định cho thầy tìm được ý trung nhân của đời mình. Người phụ nữ đó là Hà Thị Hoa, ở làng Hoa Thiều, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn.
Được chị Cả Tân giới thiệu có người con trai cụ lang chuyên làm nghề bốc thuốc muốn dạm hỏi con gái, bà Đồ lấy làm vui mừng lắm, nhưng e ngại Xuân Hương...
Trên đường đi dạy học ở Nghi Tàm về, đến làng Yên Hoa, Xuân Hương gặp hai người đàn ông trẻ tuổi , dáng thư sinh hỏi tìm nhà cụ Đồ Diễn. Đó là Nguyễn Tri...