Xuân Hương đã 22 tuổi. Xuân Hương nghe lời mẹ mở nhưng mối tình đầu dẫu chỉ là trong mộng với Ngyễn Du đâu dễ dứt ra được. Năm 1796, Xuân Hương nghe tin Nguyễn Du trên đường vào Nam theo nhà Nguyễn thì bị quân Tây Sơn bắt. Trong khi đó mẹ nàng đã nhận lời gả cho chàng lang ở xóm Tây. Phạm Đình Hổ nghe tin Xuân Hương đi lấy chồng nghĩ buồn cho Nguyễn Du đã viết bài thơ “Nhớ xưa”. Đám sĩ tử chưa có vợ lảng xa nàng thơ góa phụ khiến đường tình duyên của nàng đã trắc trở lại thêm trắc trở .
Nhận quyết định nghỉ hưu non, về tới nhà, vợ con chưa kịp mừng, làng xóm chưa kịp đến thăm, công việc nhà chưa kịp bàn bạc, tính toán gì, thì tới ngày...