Khi bố cậu bé Hồng chết, mẹ cậu phải bỏ đi tha hương cầu thực vào Thanh Hóa để kiếm tiền trả nợ, rồi lại mang thai với một người đàn ông và bị họ hàng gán cho cái tội "chưa đoạn tang chồng đã chửa đẻ với người khác". Hồng và em Quế phải ở với bà nội và cô. Xa mẹ, thiếu thốn và tình cảm lẫn vật chất, hai anh em Hồng phải chịu bao đắng cay, tủi hờn bởi sự đối xử bất công giữa anh em cậu và đứa con cô.
Chuyển đến dạy học tại vùng đất mới Đức Thọ, Hà Tĩnh, việc đầu tiên, ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc dẫn Côn đi thăm các gia đình nghĩa quân từng nổi dậy...
Sau đám tang của cụ đồ An, mặc dù dân làng Võ Liệt, Thanh Chương tha thiết muốn đón ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc quay trở lại dạy học, nhưng ông đã từ...
Dẫu đỗ đạt cao, nhưng thấm nỗi đau mất nước, hiểu quan lại cũng chỉ là bù nhìn dưới sự đô hộ của thực dân Pháp, ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã viện lý do...