Xa mẹ, thiếu thốn và tình cảm lẫn vật chất, để có thể sống được, Hồng phải tự rèn luyện mình thành một “chuyên gia đánh đáo ăn tiền”. Cậu bị họ hàng bỏ mặc cho đói rét thảm thương, bị đánh đập, và không gì làm tâm hồn cậu đau đớn bằng khi cậu bị sỉ nhục. Không những vậy, Hồng còn bị những cực hình ở nhà trường. Ông thầy giáo , vốn mang thái độ khinh thị với đứa trẻ “đầu đường xó chợ”, trong một lần thấy Hồng nói “kệ xác mầy” với thằng bạn ngồi cạnh, lại tưởng là nói mình.
Nhân lúc xin đi ngoài, Lượm bất chợt lóe lên ý định bỏ trốn. Nó cố hết sức xoắn vặn bẻ gãy một đoạn dây thép treo lòng thòng ở góc tường nhà xí, dùng đoạn...
Lượm và thằng bán kẹo gừng cùng bị đưa vào giam ở phòng tạm giam của Ty mật thám An ninh. Trong cái chuồng kiên cố, tối tăm, nhớp nhúa ấy chúng nhốt hơn...
Sau khi cùng với đồng bọn hành động bắn chết anh Đồng-râu ở Vĩ Dạ, Nguyễn Trì dẫn hai nhân viên di động về phục ở đầu cầu Bao Vinh để đón bắt Lượm và Tư...