Tác phẩm đã điêu khắc hình tượng người lính với chất liệu hiện thực cuộc sống ở Trường Sơn khi ấy. Người lính anh hùng, kiên cường, mưu trí đã chiến thắng giặc Mỹ tinh khôn lắm của nhiều tiền, vũ khí tối tân. Họ hiện lên thật đẹp, trữ tình với những mối tình đầy thi vị, cũng thật sử thi hoành tráng với những chiến công... Nhưng cũng có lúc họ buông xuôi, hèn nhát, tham sống...
Trong làng, Thoảng đi học cũng được gần nửa năm, ông Thuận rời làng cũng được chừng một năm rồi. Một người là đi thoát li để nay mai sẽ là cán bộ làm rạng...
Hiền không tới gặp Thuỳ được như đã hẹn vì bố cô có chuyện muốn nói cùng hai chị em. Ông đã bán nhà và muốn chuyển hai chị em lên vùng Tây Bắc sống. Ở đó...
Đầu năm có đợt lấy người đi học lái tầu cuốc ở Hải Phòng, Thoảng có ý xin phép bố mẹ được thoát li. Vợ chồng ông Thỉnh lại lo bán thóc lấy tiền sắm sanh...
Hai người phụ nữ từ bên kia sông sang cắt cỏ thì gặp lũ trẻ chăn trâu bọn Thoảng bàn nhau cướp gánh cỏ cho trâu ăn. Thương lượng không được, năn nỉ không...