Đang yêu tha thiết Hoàng Lâm, vì nhẹ dạ cả tin, Huyền Trang đã mắc mưu Chiêu - bạn học của Hoàng Lâm để theo hắn vào Sài Gòn. Hận vì không có được tình yêu của bà, tên Chiêu (Tuấn) đã lao vào con đường chống cộng. Cuộc chiến đã xô đẩy Hùng (con trai của bà Huyền Trang và Hoàng Lâm) trở thành lính ngụy. Còn Dung – cô em gái cùng mẹ khác cha với hắn lại trốn nhà đi theo Cách mạng.
Ngoài lúc học ở nhà thầy Lê Hảo, Cục, Cù Lao , và bọn trẻ trong làng còn phụ giúp gia đình chăn trâu, trồng dâu nuôi tằm, nghề rất phát triển ở làng Hòa...
Trong lúc chờ đợi trường mới, Cục và Cù Lao được anh Bốn Linh cho đến học ở nhà thầy Lê Hảo. Thầy Lê Hảo đã cải cách hoàn toàn nội dung giảng dạy. Thày...
Chú Hai Quân dắt Cục và Cù Lao đi thăm làng. Những cảnh vật và con người nơi thôn quê làm chú Hai xúc động và mờ mờ nhận thấy ý nghĩa chữ đất nước và sông...