Dẫu đỗ đạt cao, nhưng thấm nỗi đau mất nước, hiểu quan lại cũng chỉ là bù nhìn dưới sự đô hộ của thực dân Pháp, ông Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã viện lý do để từ chối không ra làm quan, chấp nhận cuộc sống thanh bạch, nghèo túng nơi quê nhà. Tiếng tăm về ông Phó bảng tài giỏi, cương trực vang khắp các vùng. Dân làng Võ Liệt, Thanh Chương cử người đến Nam Đàn mời ông sang dạy học cho con cháu họ. Ông Phó bảng đã vui vẻ nhận lời, mang theo hai con trai Khiêm và Côn đi cùng. Được khám phá một vùng đất...
Hiền không tới gặp Thuỳ được như đã hẹn vì bố cô có chuyện muốn nói cùng hai chị em. Ông đã bán nhà và muốn chuyển hai chị em lên vùng Tây Bắc sống. Ở đó...
Đầu năm có đợt lấy người đi học lái tầu cuốc ở Hải Phòng, Thoảng có ý xin phép bố mẹ được thoát li. Vợ chồng ông Thỉnh lại lo bán thóc lấy tiền sắm sanh...
Hai người phụ nữ từ bên kia sông sang cắt cỏ thì gặp lũ trẻ chăn trâu bọn Thoảng bàn nhau cướp gánh cỏ cho trâu ăn. Thương lượng không được, năn nỉ không...