Tuy chưa bị tên Lơ Rát nghi ngờ, nhưng Thạo rất buồn vì không thể liên lạc với Hoan. Tranh thủ về thăm làng lại bị xua đuổi, khinh miệt, Thạo rất tủi thân. Với sự thông minh, trong vai trò một thông ngôn, Thạo đã tìm cách cứu những người du kích bị bắt rồi dùng súng bắn chết tên Lơ Rát, chạy về phía du kích. Được sống với chính con người thật của mình - Thạo vô cùng hạnh phúc. Nhưng một viên đạn của địch đã bắn trúng, Thạo đã hy sinh.
Trước tình hình trong nước nhiều nơi dân chúng nổi dậy, Vua Gia Long đặt ra câu hỏi dân chúng quá bất binh vì quan lại hay lòng người đang hoài niệm nhà...
Đọc xong đoạn kết “ Đoạn trường tân thanh”, hai anh em Nguyễn Thiện, Nguyễn hành đều cảm nhận, “ Đoạn trường tân thanh” không chỉ là giấc mơ...