Cô giáo và học sinh Trường tiểu học Nguyễn Tất Thành (phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình). (Ảnh: TRỌNG TÙNG) 

Tuy nhiên, thực tiễn cũng đặt ra không ít khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi những giải pháp kịp thời và đồng bộ để bảo đảm hệ thống giáo dục phát triển ổn định, bền vững.

Bước đầu đạt hiệu quả

Từ ngày 1/7/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thành lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị và kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn. Đến nay, đã có 8 kiến nghị từ các địa phương được tiếp nhận và xử lý kịp thời, góp phần bảo đảm sự thông suốt trong quá trình vận hành.

Bộ đã biên soạn xong tài liệu “Hướng dẫn thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục theo chính quyền địa phương hai cấp”; Ban hành công văn yêu cầu báo cáo cập nhật tình hình; đồng thời chủ động thiết lập các kênh thông tin nắm bắt thực trạng triển khai; Triển khai nghiên cứu, chỉnh sửa chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ở một số môn học phù hợp yêu cầu thực tiễn mới.

Theo Vụ trưởng Giáo dục phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Thái Văn Tài, việc phân công, phân cấp trách nhiệm giữa các cấp chính quyền, các cơ quan chuyên môn đã được xác định rõ ràng. Sở Giáo dục và Đào tạo giữ vai trò chủ đạo trong chỉ đạo chuyên môn, còn Ủy ban nhân dân cấp xã đảm nhiệm quản lý trực tiếp tại địa bàn, tạo sự phối hợp hiệu quả, nâng cao tính kịp thời.

Chuyển đổi số được đẩy mạnh trong quản trị giáo dục; nhiều địa phương cơ bản đã bố trí cán bộ chuyên trách theo dõi lĩnh vực giáo dục tại tất cả Ủy ban nhân dân cấp xã, đồng thời triển khai tập huấn nâng cao kỹ năng quản lý giáo dục trên địa bàn.

Năm học 2025-2026, Hà Nội có hơn 2.900 trường mầm non, phổ thông với gần 2,3 triệu học sinh, gần 128.000 giáo viên. Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương, ở cấp cơ sở, vai trò chủ động của Ủy ban nhân dân xã được thể hiện rõ nét hơn thông qua sự phối hợp trực tiếp với các nhà trường trong tổ chức hoạt động giáo dục, huy động học sinh đến lớp, thực hiện phổ cập, xây dựng trường chuẩn quốc gia và kêu gọi nguồn lực xã hội hóa. Mô hình mới còn thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền cơ sở và nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi để huy động sự tham gia của phụ huynh, doanh nghiệp và cộng đồng.

Tỉnh Ninh Bình sau sáp nhập hiện có 1.582 trường với gần 1 triệu học sinh và hơn 58.000 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên. Ngay sau khi hợp nhất, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Bình đã chủ động chuyển đổi số trong quản lý và đang từng bước ứng dụng hiệu quả các nền tảng số vào hoạt động quản trị. Ban chỉ đạo Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của ngành giáo dục được thành lập.

Tuy nhiên, tại Hà Nội, trong tổng số 347 công chức phòng Văn hóa-Xã hội cấp xã được phân công phụ trách lĩnh vực giáo dục, chỉ khoảng 61% có bằng sư phạm, phần lớn trong số này lại được đào tạo chuyên ngành mầm non. Đồng chí Trần Thế Cương cho biết: Để khắc phục, Sở đã triển khai đợt huy động trong 45 ngày, điều động giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục về các Phòng Văn hóa-Xã hội để hỗ trợ công việc.

Thiếu hụt nhân sự cũng xảy ra tại tỉnh Nghệ An. Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An Võ Văn Mai cho biết: Chỉ có 40/130 xã, phường có cán bộ xuất thân từ ngành giáo dục. Sở đã điều động ngắn hạn các phó hiệu trưởng ở những trường có hai phó hiệu trưởng về phòng Văn hóa-Xã hội giúp các cán bộ xã giải quyết khối lượng công việc đang ùn tắc; xây dựng kế hoạch tập huấn chuyên môn cho đội ngũ cán bộ cấp xã.

Tháo gỡ khó khăn, không để gián đoạn

Trước những bất cập nảy sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố khẩn trương huy động công chức từng công tác tại Phòng Giáo dục và Đào tạo trước đây hoặc tiếp nhận, biệt phái cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên các cấp có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp để bố trí vào vị trí việc làm phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại cấp xã nếu đủ điều kiện theo quy định. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố được xem xét, thành lập Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã; các tổ, nhóm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cốt cán để tư vấn, hỗ trợ nhiệm vụ giáo dục.

Bộ cũng đề nghị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan kịp thời tháo gỡ; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho công chức cấp xã phụ trách giáo dục, bảo đảm không bỏ trống nội dung quản lý, không chồng chéo và rõ ràng phương pháp, trách nhiệm.

Theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào taọ Nguyễn Kim Sơn, nếu không củng cố cấp xã tốt, những đổi mới giáo dục ở các tầng, các lớp nêu trên sẽ khó đạt hiệu quả. Bộ trưởng cũng khẳng định đây là công việc lớn của toàn Đảng, toàn dân, trong đó có ngành giáo dục...

Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng, ban hành sáu thông tư, xây dựng dự thảo nghị định trình Chính phủ ban hành về việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục; xây dựng tài liệu, tổ chức tập huấn, phát hành sổ tay hỗ trợ cán bộ quản lý giáo dục cấp xã. Bộ triển khai 6 đoàn kiểm tra tại 15 tỉnh để nắm bắt tình hình, hướng dẫn tháo gỡ.

Thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục rà soát văn bản pháp luật; hoàn thiện hệ thống dữ liệu ngành, bảo đảm liên thông, đồng bộ. Các địa phương sớm tham mưu hoàn thiện cơ chế phối hợp hiệu quả giữa cấp tỉnh và cấp xã; ban hành các quy định rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của các cơ quan quản lý giáo dục.

Tuy còn không ít khó khăn, thách thức, nhưng với những giải pháp đồng bộ, sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương cùng sự hỗ trợ chặt chẽ của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mô hình mới được kỳ vọng sẽ bảo đảm hoạt động giáo dục thông suốt, ổn định, tạo nền tảng cho đổi mới căn bản, toàn diện và phát triển bền vững sự nghiệp giáo dục trong giai đoạn mới.

Theo Quỳnh Nguyễn/ Nhân Dân

https://nhandan.vn/bao-dam-he-thong-giao-duc-on-dinh-ben-vung-post907037.html