Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh - Ảnh: GIA HÂN

Chiều 11-6, Quốc hội thảo luận về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Nếu tăng lên 4 lần như dự thảo cần cân nhắc

Theo quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng (với cá nhân) và 500.000 đồng (với tổ chức).

Trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản, người có thẩm quyền xử phạt sẽ phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.

Nhằm sửa đổi quy định trên, dự luật đề xuất thay đổi giới hạn mức phạt tiền không cần lập biên bản nêu trên, tăng từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng (với cá nhân) và từ 500.000 đồng lên 2 triệu đồng (với tổ chức).

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) bày tỏ đồng tình với một số quan điểm cho rằng mức phạt tiền không cần lập biên bản theo quy định hiện hành (250.000 đồng với cá nhân và 500.000 đồng với tổ chức) được áp dụng từ lâu, đến nay quá thấp, lạc hậu, cần sửa đổi.

Tuy nhiên ông nêu quan điểm nếu tăng lên 4 lần như dự thảo cần cân nhắc. Bởi xử phạt không lập biên bản liên quan đến quyền lợi của người bị xử phạt. Nếu không có biên bản sẽ không có căn cứ để khiếu nại, khiếu kiện.

Trường hợp có camera giám sát, mọi chuyện dễ dàng, nhưng nếu không có camera, không có nhân chứng, cũng không có biên bản… sẽ phát sinh nhiều vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng đề nghị bổ sung quy định để việc áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản chặt chẽ hơn.

Ông nêu quan điểm trong trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản, quyết định xử phạt phải được ghi nhận và lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu vi phạm hành chính, kèm theo dữ liệu, hình ảnh chứng minh vi phạm.

Khi đó sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, tránh lạm dụng, tạo thuận lợi khi kiểm tra, giám sát.

Còn đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) đề nghị cần bổ sung quy định theo hướng nếu áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản, trong quyết định xử phạt tại chỗ phải bố trí khoảng trống để người vi phạm được ghi ý kiến của mình.

Nhất là trong trường hợp không đồng tình với quyết định của người ra quyết định xử phạt, nhằm bảo đảm quyền khiếu nại, khiếu kiện sau này.

Về tăng mức phạt ở một số lĩnh vực, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đề nghị việc nâng mức phạt phải dựa trên tiêu chí cụ thể, rõ ràng.

Trong đó Chính phủ cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế xã hội đất nước trong từng giai đoạn, nhất là thu nhập của người dân.

Bà nói mức phạt cao quá sẽ quá khả năng chi trả của người dân, nhất là người lao động thu nhập thấp, gây bức xúc, có thể gây hệ lụy người dân trốn tránh hoặc chống đối, hoặc xảy ra tiêu cực trong quá trình xử lý vi phạm.

Bà cũng đề xuất cân nhắc tạo điều kiện cho đối tượng không có khả năng chấp hành xử phạt hành chính bằng hình phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập, trong một số trường hợp.

Theo đó có thể được thay thế một phần mức phạt cho cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm.

Đại biểu Phạm Văn Hòa - Ảnh: GIA HÂN

Người dân bị xử phạt vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã nêu nhiều lý do khi đề xuất tăng mức tối đa được áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản vi phạm hành chính.

Ông nói đề xuất như dự thảo nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm.

Với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn, người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại để nhận quyết định xử phạt.

Bộ trưởng cũng chỉ rõ dù tăng nhưng mức tối đa xử phạt không cần lập biên bản vẫn bảo đảm đúng bản chất "hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản".

Đồng thời bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 - thời điểm ban hành quy định này.

Bộ trưởng nhấn mạnh xử phạt không lập biên bản nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định.

Ví dụ, người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng.

Số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản Kho bạc Nhà nước để kiểm soát, đối chiếu.

Đồng thời cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật.

Về một số ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc quy định giới hạn mức phạt khi xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản lên gấp 4 lần, cơ quan chủ trì soạn thảo dự kiến sẽ nghiên cứu, tiếp thu.

Đồng thời báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Theo Thành Chung - Tiến Long/ Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/bo-truong-nguyen-hai-ninh-ly-giai-de-xuat-tang-4-lan-muc-tien-xu-phat-khong-lap-bien-ban-2025061117210523.htm