Các ứng viên sáng giá nhất cho vị trí thủ tướng Thái Lan: (từ trái qua) đương kim Thủ tướng Prayut Chan-o-cha, tỉ phú Pita Limjaroenrat và bà Paetongtarn Shinawatra - Ảnh: NIKKEI ASIA

Ngày 14-5, các cử tri Thái Lan sẽ đi bỏ phiếu bầu Hạ viện. 500 ghế nghị sĩ sẽ được bầu ra, trong đó 400 nghị sĩ được bầu trực tiếp tại các khu vực bầu cử. 100 ghế còn lại sẽ được phân bổ dựa theo tỉ lệ tổng phiếu bầu mà mỗi đảng giành được.

Hạ viện sắp được bầu sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định ai sẽ giữ ghế thủ tướng Thái Lan trong 4 năm tới.

Cơ hội nào cho đương kim Thủ tướng Prayut Chan-o-cha?

Theo tạp chí Nikkei Asia, ngay từ sớm, cuộc bầu cử năm nay đã được xem là bài kiểm tra nguyện vọng của người Thái, giữa một chính quyền dân sự dân chủ mới và việc tiếp tục chính phủ thân quân đội - vốn được nhiều người xem là mang lại ổn định và trật tự.

Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha vận động bầu cử ở Bangkok ngày 20-4 - Ảnh: AFP

Khả năng Đảng United Thai Nation mới thành lập của ông Prayut Chan-o-cha giành đa số ghế ở Hạ viện là tương đối khó, song viễn cảnh đương kim thủ tướng Thái Lan tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba lại rõ ràng hơn nhiều.

Theo luật, thủ tướng Thái Lan sẽ do Quốc hội, với 500 phiếu của Hạ viện và 250 phiếu ở Thượng viện, bầu. Người đắc cử phải giành được sự ủng hộ của đa số, tức từ 376/750 phiếu trở lên.

Lợi thế chủ chốt của ông Prayut nằm ở phiếu bầu của Thượng viện, cơ quan hầu như do quân đội kiểm soát. Nếu không đảng nào giành số ghế áp đảo, xây dựng được liên minh rộng lớn ở Hạ viện, hay có thể thuyết phục một bộ phận thượng nghị sĩ ủng hộ mình, thì ông Prayut hoàn toàn có thể chiến thắng cuộc đua thủ tướng nhiệm kỳ mới.

Trong cuộc bầu cử năm 2019, tuy Đảng Pheu Thai thắng nhiều ghế Hạ viện nhất nhưng ông Prayut vẫn giành ghế Thủ tướng nhờ cách này.

Đảng Pheu Thai quyết tâm thắng vang dội

Để đảm bảo trường hợp trên không xảy ra, từ hồi cuối tháng 4, đảng đang dẫn đầu các cuộc khảo sát là Pheu Thai đã kêu gọi người dân "bầu có chiến thuật" cho mình. Theo báo Bangkok Post, đảng này hướng đến mục tiêu 310 ghế Hạ viện, con số có thể đảm bảo chức thủ tướng không thể rơi vào tay ông Prayut.

Với gương mặt nổi bật nhất là bà Paetongtarn Shinawatra - con gái út của cựu thủ tướng đang sống lưu vong Thaksin Shinawatra, Đảng Pheu Thai đã duy trì vị thế được ủng hộ nhất suốt nhiều tháng qua. 

Kết quả khảo sát được Viện Quản lý phát triển quốc gia (NIDA) công bố ngày 3-5 cho thấy tỉ lệ ủng hộ của Đảng Pheu Thai đang là 38,32%, nhỉnh hơn con số 33,96% của Đảng Move Forward và vượt trội so với 12,08% cho Đảng United Thai Nation. Các đảng còn lại đều có mức độ ủng hộ dưới 5%.

Hãng tin Reuters phân tích sự ủng hộ này đến từ tầng lớp lao động ở cả khu vực nông thôn và đô thị, đặc biệt ở phía bắc và đông bắc Thái Lan. Đảng Pheu Thai đã xây dựng được phòng tuyến này từ hơn 20 năm qua với các chính sách y tế giá rẻ, máy tính bảng miễn phí cho sinh viên hay trợ giá cho nông dân.

Hồi đầu tháng 4-2023, Đảng Pheu Thai còn gây tiếng vang khi hứa nếu thắng cử sẽ tặng số tiền điện tử trị giá 10.000 baht (gần 7 triệu đồng) cho tất cả người dân Thái trên 16 tuổi.

Đảng Move Forward hứa sửa luật cấm xúc phạm hoàng gia

Càng gần ngày bầu cử, tỉ lệ ủng hộ cho Đảng Move Forward càng tăng. Theo Hãng tin Reuters, đảng này được các cử tri trẻ đặc biệt yêu thích. Trong thời gian qua, Đảng này đã tổ chức nhiều buổi vận động tranh cử quy mô lớn, song song với các chiến lược vận động sáng tạo trên mạng xã hội được đánh giá cao.

Ông Pita Limjaroenrat tại một cuộc vận động tranh cử ở thủ đô Bangkok - Ảnh: AFP

Nổi bật nhất trong các hứa hẹn chính sách của Đảng Move Forward là việc sửa lèse-majesté - điều luật cấm việc xúc phạm hoàng gia Thái Lan. Những người vi phạm luật này hiện có thể đối mặt mức án lên đến 15 năm tù.

Đảng Move Forward cũng kêu gọi việc giảm quyền lực chính trị của quân đội, tránh việc tập trung quyền lực vào một cá nhân, tổ chức và chống nạn độc quyền.

Theo kết quả khảo sát công bố ngày 3-5 của NIDA, lãnh đạo Pita Limjaroenrat của đảng này đã vượt qua bà Paetongtarn Shinawatra để trở thành ứng viên thủ tướng được yêu thích nhất, với tỉ lệ ủng hộ lần lượt là 35,44% và 29,2%.

Giống Đảng Pheu Thai, kể cả khi giành chiến thắng áp đảo, Đảng Move Forward vẫn sẽ phải tạo được một liên minh lớn để đảm bảo giành ghế thủ tướng.

Theo Ngọc Đức/Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/bau-cu-thai-lan-duong-kim-thu-tuong-dua-voi-ti-phu-va-hau-due-ong-thaksin-20230511202102912.htm