Thảo luận về vai trò của PVN trong luật Dầu khí (sửa đổi) sáng 15.6, đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) cho biết, PVN là doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực dầu khí có tính đặc thù cao.

Trong nhiều năm qua, PVN đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp phát triển ngành dầu khí Việt Nam và nền kinh tế của đất nước rất đáng trân trọng và ghi nhận.

Một giàn khoan ngoài khơi của PVN - PVN

Tuy nhiên, tập đoàn này cũng để lại nhiều tai tiếng về những sai phạm, tiêu cực, gây ra nhiều hệ lụy cho đất nước, phải mất nhiều năm, tiêu tốn nhiều tiền của và phải mất nhiều cán bộ để khắc phục. Vì vậy, theo đại biểu Thắng, việc bổ sung, sửa đổi những quy định mới về tổ chức, hoạt động trong khuôn khổ hành lang pháp lý nhằm đào tạo điều kiện cho PVN tiếp tục phát triển xứng tầm và xứng đáng với vị trí, chức năng, nhiệm vụ và truyền thống tốt đẹp của doanh nghiệp, đồng thời khắc phục hạn chế và kiểm soát chặt chẽ hoạt động, những hạn chế, sơ hở pháp luật là nguyên nhân cho những tiêu cực là cần thiết.

Vị đại biểu của đoàn Quảng Trị đề nghị luật sửa đổi theo hướng trước hết, PVN là một doanh nghiệp nhà nước, nhất thiết phải hoạt động theo quy định pháp luật về doanh nghiệp, bảo đảm công bằng và bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ. Điều đó cũng sẽ tạo ra môi trường tốt cho PVN vươn lên trong thế cạnh tranh lành mạnh để đổi mới, sáng tạo và hiệu quả, không dựa dẫm, ỷ lại vào thế độc quyền.

Thứ hai, ở vị trí là một doanh nghiệp được nhà nước giao thực hiện một số nhiệm vụ theo ủy quyền của Chính phủ, PVN được hưởng những cơ chế đặc thù là phù hợp, là công bằng về nghĩa vụ và quyền lợi. Tuy nhiên, cả hai đặc điểm cơ bản này trong dự thảo luật chưa làm rõ, chưa tách bạch để thiết kế hành lang pháp lý cho phù hợp.

Đây chính là hạn chế căn bản cần khắc phục theo hướng chuyển hóa đặc điểm và yêu cầu này vào nội dung ở Chương 9 về Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ngay từ xây dựng vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đến thiết kế chính sách đặc thù, có như vậy mới đảm bảo giải quyết hài hòa giữa quyền lợi và nghĩa vụ, công bằng và bình đẳng trong hoạt động của PVN mà không xung đột với các quy định của các đạo luật khác.

Không minh bạch dễ phát sinh tiêu cực

Chia sẻ về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho biết, ngoài 5 điều được quy định tại Chương 9, dự thảo luật còn dành 34 khoản trong 21 điều quy định về thẩm quyền của PVN.

“Tôi thấy rất nhập nhèm, khó xác định trách nhiệm, không minh bạch, dễ phát sinh tiêu cực”, đại biểu Thủy lo ngại, và dẫn chứng có lúc thì PVN đóng vai trò của nhà thầu, có lúc đóng vai trò của công ty mẹ, có lúc PVN lại gần như đóng vai trò quản lý nhà nước.

Đặc biệt, theo vị đại biểu đoàn Bến Tre, tại các điều 39, 40, 43 quy định thẩm quyền phê duyệt các kế hoạch khai thác sớm mỏ dầu khí, kế hoạch phát triển mỏ dầu khí, kế hoạch thu dọn công trình dầu khí của Bộ Công thương nhưng lại giao thẩm quyền điều chỉnh các kế hoạch này cho PVN trong trường hợp tổng mức đầu tư hoặc tổng chi phí sau điều chỉnh lần lượt nhỏ hơn 10% và 20%.

Việc quy định như vậy dễ dẫn đến tiêu cực, câu kết với nhà thầu chia nhỏ đến mức đáp ứng tiêu chí ở cấp được ủy quyền phê duyệt nhằm vụ lợi, tránh sự kiểm soát của cấp có thẩm quyền. Do đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, phân định rạch ròi quyền và trách nhiệm tương ứng.

“PVN là doanh nghiệp nhà nước thì có được ủy quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về dầu khí hay không? Nếu có, khi thực hiện chức năng quản lý nhà nước về dầu khí thì PVN chịu sự điều chỉnh theo pháp luật nào, ai sẽ là người đại diện để thực hiện quyền trong trường hợp này”, đại biểu Thủy đặt vấn đề.

Vẫn theo đại biểu Thủy, cần làm rõ PVN chịu trách nhiệm tới đâu trong trường hợp những nội dung do PVN thẩm định, phê duyệt hay tham mưu thẩm định, phê duyệt gây hậu quả thiệt hại về kinh tế cho nhà nước.

Thứ ba, áp dụng quy định pháp luật nào để xây dựng dự thảo PVN được coi là không vi phạm pháp luật về quản lý sử dụng vốn nhà nước khi tham gia cùng với doanh nghiệp có vốn góp của PVN mua lại quyền quyền ưu tiên, mua lại quyền tham gia trong hợp đồng dầu khí.

Theo Anh Vũ/ Thanh Niên

https://thanhnien.vn/pvn-co-cong-lon-nhung-cung-rat-nhieu-tai-tieng-tieu-cuc-sai-pham-post1468900.html