Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
Lượm và thằng bán kẹo gừng cùng bị đưa vào giam ở phòng tạm giam của Ty mật thám An ninh. Trong cái chuồng kiên cố, tối tăm, nhớp nhúa ấy chúng nhốt hơn...
Sau khi cùng với đồng bọn hành động bắn chết anh Đồng-râu ở Vĩ Dạ, Nguyễn Trì dẫn hai nhân viên di động về phục ở đầu cầu Bao Vinh để đón bắt Lượm và Tư...
Kim điệu đã bị Nguyễn Trì bắt và đưa về Ty An ninh để khai thác thông tin. Nó không ngờ ông anh nuôi yêu quý của nó mà một giờ trước nó có ý định giúp...