Con nhà nghèo là tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh xuất bản năm 1930, được xây dựng với hai tuyến nhân vật là giới điền chủ quyền thế và giới tá điền bị trị, trong một xã hội thuở giao thời giữa phong kiến và Tây hóa. Cô Tư Lựu con nhà tá điền, bố mẹ mất sớm, có hai người anh là cai tuần Bưởi và Ba Cam. Cai tuần Bưởi là tá điền của bà Cai Hiếu và vợ chồng cậu Hai Nghĩa, còn Ba Cam làm tài xế xe hơi cho một ông thầy kiện ở Sài Gòn.
Kí ức của Y trở về tuổi thơ nơi vùng đất bị yểm bùa. Dòng họ nhà Y lớn lắm nhưng hễ cứ đẻ con gái đều trở thành gái dở, con trai sáng láng, giỏi giang thì...
Cô nghỉ việc đi tìm bệnh nhân nam trốn viện mất tích. Thế nhưng Cô chỉ gặp Y đúng hai lần tại bức tường rêu bí mật trong giấc mơ của mình. Còn Y đã bị rơi...
Ở buổi đọc trước là ký ức về những biến động ở Chùa Cuối. Bắt đầu là nạn trộm cắp hoành hành khắp xóm. Đàn ông trong làng đã được huy động hết lên phía...