Từ cuối năm 1949, giặc Pháp đã tăng cường lực lượng chiếm đóng, bắt giết những người tham gia kháng chiến. Từ khi giặc về lập bốt, Đội thiếu niên du kích Đình Bảng do Lượt làm đội trưởng không thể hoạt động. Ngày ngày phải chứng kiến những tội ác của giặc Pháp trên quê hương, các cựu đội viên như Lượt. Hoan, Húc… hết sức căm giận và buồn bã. Vì sốt ruột và căm thù giặc, Húc đã liều tìm xuống khu du kích, mong được được nhập đội quân đi đánh giặc.
Hiền không tới gặp Thuỳ được như đã hẹn vì bố cô có chuyện muốn nói cùng hai chị em. Ông đã bán nhà và muốn chuyển hai chị em lên vùng Tây Bắc sống. Ở đó...
Đầu năm có đợt lấy người đi học lái tầu cuốc ở Hải Phòng, Thoảng có ý xin phép bố mẹ được thoát li. Vợ chồng ông Thỉnh lại lo bán thóc lấy tiền sắm sanh...
Hai người phụ nữ từ bên kia sông sang cắt cỏ thì gặp lũ trẻ chăn trâu bọn Thoảng bàn nhau cướp gánh cỏ cho trâu ăn. Thương lượng không được, năn nỉ không...