Khóa học về trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo nên 'cơn sốt' thu hút người học từ mọi lĩnh vực. Giữa thị trường đào tạo AI "vàng thau lẫn lộn" với vô vàn lời quảng cáo hấp dẫn, điều khiến nhiều người băn khoăn chính là: Ai chịu trách nhiệm bảo chứng cho chất lượng?
BÙNG NỔ SỐ LƯỢNG, BỎ NGỎ CHẤT LƯỢNG ?
Chỉ cần gõ tìm từ khóa "các khóa học AI" trên các nền tảng mạng xã hội, rất nhanh chóng, hàng loạt đề xuất sẽ hiện ra.
Người dùng dễ dàng bắt gặp vô số quảng cáo với những lời giới thiệu hấp dẫn: "Chỉ cần 5 buổi để làm chủ AI", "Học AI tăng 200% doanh số bán hàng", hay "Không cần biết công nghệ cũng thành thạo AI"... Từ những khóa học miễn phí trên mạng xã hội, đến các lớp online với học phí "chỉ bằng vài cốc trà sữa", hay các chương trình chuyên sâu trị giá hàng chục triệu đồng, tất cả đều nở rộ như nấm sau mưa.
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, điểm chung của nhiều lớp học này là sự tiện lợi, thời gian ngắn, học nhanh. Một khóa AI cơ bản kéo dài vài buổi, học phí dao động từ 500.000 đồng đến 5 triệu đồng. Với những lớp chuyên sâu, học viên phải chi từ 7 - 10 triệu đồng, thậm chí hơn. Ngoài ra, nhiều trung tâm còn áp dụng chiến thuật tặng các buổi học miễn phí lớp cơ bản, sau đó khuyến mãi giảm nửa giá nếu đăng ký ngay lớp chuyên sâu.
Ông Ngô Hữu Thống, Viện trưởng Viện Nghiên cứu ứng dụng công nghệ và phát triển nhân lực AiOV, cho rằng việc các khóa học AI phát triển nhanh chóng phản ánh đúng xu hướng toàn cầu, khi AI đang trở thành công cụ thay đổi cách con người làm việc và sáng tạo.
Ngày càng nhiều người có nhu cầu tham gia các khóa học AI. ẢNH: YẾN THI
Ông Thống nhận định sự bùng nổ các khóa học AI là tín hiệu đáng mừng ở góc độ phổ cập. "Ngay cả những người không làm trong lĩnh vực công nghệ cũng có cơ hội tiếp cận nhanh chóng với AI - điều này góp phần đưa công nghệ trở nên gần gũi hơn trong đời sống và công việc," ông nói.
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng bày tỏ lo ngại khi sự phát triển quá nóng cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng, đặc biệt một số khóa học hiện nay được tổ chức chủ yếu để "bắt trend" thay vì xây dựng chương trình bài bản. Khi đó, học viên dễ rơi vào tình trạng "học xong không biết ứng dụng ra sao".
Ở góc độ chính sách, thạc sĩ Nguyễn Đăng Hiếu, Viện trưởng Viện Ứng dụng khoa học hành chính, nhấn mạnh: Nhà nước ban hành nhiều nghị quyết và chiến lược về AI đã góp phần tạo động lực mạnh mẽ ứng dụng AI vào mọi mặt, lĩnh vực kinh tế - xã hội; thúc đẩy nhu cầu học tập và ứng dụng AI trên diện rộng, từ khu vực công đến doanh nghiệp tư nhân. Vì thế, các khóa học về AI ngày càng nhiều cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, sự phát triển quá nhanh này đã tạo ra khoảng trống về chất lượng, tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt ở đội ngũ chuyên gia, giảng viên - những người giữ vai trò quyết định đến giá trị thực sự của mỗi khóa học.
Cùng quan điểm, theo tiến sĩ Cam Anh Tuấn, Trưởng khoa Lưu trữ học và quản trị văn phòng, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội), đón đầu chính sách của Đảng và Nhà nước về AI nên các cơ sở đào tạo AI đang phát triển rất mạnh mẽ, số lượng người tham gia giảng dạy cũng tăng tỷ lệ thuận với nhu cầu học về AI. Tuy nhiên, tiến sĩ Tuấn cũng bày tỏ nghi ngại về sự phát triển này, đặc biệt ở phía đội ngũ giảng dạy.
GIẢNG VIÊN AI KHÔNG CHỈ BIẾT VỀ AI
Lĩnh vực AI vốn thay đổi từng ngày, đồng thời kinh nghiệm thực tế và khả năng truyền đạt cũng quan trọng không kém. Thạc sĩ Ngô Hữu Thống phân tích một nhà nghiên cứu giỏi lý thuyết nhưng không biết diễn giải sẽ khiến học viên khó tiếp thu. Ngược lại, một giảng viên giàu trải nghiệm ứng dụng, biết cách truyền đạt, sẽ giúp học viên có thể áp dụng ngay kiến thức vào công việc. Do đó, phải cân bằng cả 3 yếu tố: kiến thức nền tảng, trải nghiệm thực tế và kỹ năng sư phạm.
"Nếu để bất cứ ai cũng có thể tự xưng là "chuyên gia AI", thị trường đào tạo sẽ trở thành một nơi "vàng thau lẫn lộn", người học có nguy cơ nhận về kiến thức phiến diện, thiếu hệ thống", ông Thống nói thêm.
Ở góc nhìn chuyên môn, thạc sĩ Hiếu khẳng định đội ngũ giảng viên là yếu tố then chốt quyết định thành bại của các khóa tập huấn AI. Người dạy về AI phải đảm bảo vừa có chuyên môn sâu về lĩnh vực đang giảng dạy hoặc nghiên cứu, vừa có kỹ năng nghiệp vụ sư phạm và kiến thức nền tảng cơ bản hoặc nâng cao về AI.
Thạc sĩ Hiếu phân tích một người được đào tạo chính quy về AI thường giỏi về yếu tố công nghệ, nhưng nếu thiếu hiểu biết chuyên sâu trong lĩnh vực ứng dụng thì khó có thể đánh giá chính xác liệu sản phẩm do AI tạo ra có thật sự phù hợp và mang lại giá trị thực tiễn cho chuyên môn đó hay không.
"Người giỏi chuyên môn nghiệp vụ cần được tập huấn AI bài bản, còn người giỏi AI lại cần bổ sung hiểu biết chuyên sâu về lĩnh vực ứng dụng. Chỉ khi đó, việc giảng dạy mới đảm bảo tính chính xác và bám sát thực tiễn", thạc sĩ Hiếu nhấn mạnh.
Tiến sĩ Cam Anh Tuấn cho rằng người giảng dạy cần nhấn mạnh vai trò của người sử dụng AI trong công việc, đặc biệt là yếu tố đạo đức và trách nhiệm trong giảng dạy AI cần được đặt lên hàng đầu. "Nếu giảng viên chỉ "thần thánh hóa" AI mà thiếu trải nghiệm thực tiễn, hậu quả sẽ rất nguy hiểm", tiến sĩ Tuấn cảnh báo.
Đội ngũ giảng viên là yếu tố then chốt quyết định thành bại của các khóa tập huấn AI. ảnh: YẾN THI
TỈNH TÁO TRƯỚC "CƠN SỐT" AI
Trong bối cảnh "thượng vàng hạ cám" của thị trường đào tạo AI, các chuyên gia khuyến nghị học viên phải trang bị bộ lọc thông tin và tỉnh táo trước khi đăng ký bất kỳ khóa học nào.
Theo ông Ngô Hữu Thống, người học trước tiên cần xác định rõ mục tiêu của mình: học để biết, học để ứng dụng vào công việc, hay để đi sâu nghiên cứu. Từ đó, hãy xem xét kỹ hồ sơ giảng viên: họ có nền tảng gì, từng tham gia dự án nào, khả năng truyền đạt ra sao, và không quên tham khảo đánh giá của học viên cũ thay vì chỉ tin vào quảng cáo.
Ngoài ra, học viên nên ưu tiên những khóa học có cấu trúc rõ ràng, có tài liệu đi kèm, có hỗ trợ sau khóa học, và quan trọng hơn là có triết lý đào tạo gắn liền với 3 yếu tố: hiệu quả (học xong phải ứng dụng được), trách nhiệm (giảng viên truyền đạt kiến thức đúng đắn), và học tập suốt đời (luôn khuyến khích học viên tiếp tục cập nhật, thay vì dừng lại ở một khóa học).
Thạc sĩ Nguyễn Đăng Hiếu khuyến nghị thêm 5 tiêu chí để chọn đúng khóa học: uy tín của cơ sở đào tạo; chất lượng và kinh nghiệm của giảng viên; nội dung chương trình chi tiết, sát thực tế công việc; công tác hỗ trợ trước - sau đào tạo; và cơ sở vật chất, thiết bị giảng dạy.
Đề xuất có khung chuẩn đào tạo AI Theo thạc sĩ Nguyễn Đăng Hiếu, tốt nhất cần xây dựng được một số điều kiện nhất định đối với người giảng dạy về AI, do đây là yếu tố ảnh hưởng lớn đến chất lượng các khóa tập huấn về AI và có lợi cho người học rất nhiều. Thạc sĩ Hiếu thông tin theo quy định hiện nay, giáo viên và giảng viên tại VN muốn tham gia giảng dạy đều phải qua các khóa tập huấn nghiệp vụ sư phạm và được cấp chứng chỉ. Với giảng viên AI, ngoài yêu cầu này, họ còn cần tham dự các khóa đào tạo từ cơ bản đến nâng cao về AI, nắm vững kỹ năng sử dụng cũng như ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực chuyên môn mà mình giảng dạy hoặc nghiên cứu. Còn theo chuyên gia Ngô Hữu Thống, VN cần một khung chuẩn tối thiểu để đảm bảo chất lượng cho các khóa học AI. Khung chuẩn này không nên thiên về hàn lâm như trong trường đại học, nhưng cũng không được bỏ qua nền tảng. Có thể kết hợp 2 yếu tố: Kiến thức cơ bản về AI, dữ liệu, đạo đức trong AI và năng lực thực hành, được chứng minh qua dự án hoặc sản phẩm thực tế. Điều này sẽ vừa đảm bảo tính hiệu quả của chương trình vừa đề cao trách nhiệm của người dạy trong việc truyền đạt kiến thức đúng đắn, đồng thời khuyến khích tinh thần học tập suốt đời ở cả giảng viên lẫn học viên - vì AI luôn thay đổi, và ai cũng cần cập nhật liên tục. |
Theo Yến Thi/Thanh niên
https://thanhnien.vn/con-sot-hoc-ai-lo-ngai-vang-thau-lan-lon-185250907182529716.htm