19
/
101542
Những người trẻ phá định kiến về Tự Lực văn đoàn
nhung-nguoi-tre-pha-dinh-kien-ve-tu-luc-van-doan
news

Những người trẻ phá định kiến về Tự Lực văn đoàn

Thứ 2, 07/12/2020 | 09:01:06
427 lượt xem

Cuốn sách "Phong hóa thời hiện đại" thu hút sự chú ý của giới nghiên cứu và bạn đọc yêu mến Tự Lực văn đoàn khi góp phần phá bỏ những định kiến có phần sai lạc về văn đoàn đặc biệt này.

Bìa cuốn sách Phong hóa thời hiện đại - Ảnh: T.ĐIỂU 

Phong hóa thời hiện đại (Tao Đàn và NXB Hội Nhà Văn) tập hợp những nghiên cứu độc lập về những đóng góp cho văn chương, báo chí và cải cách xã hội của nhóm Tự Lực văn đoàn của một nhóm những nhà nghiên cứu trẻ trong và ngoài nước gồm Đoàn Ánh Dương, Phùng Kiên, Nguyễn Mạnh Tiến, Mai Anh Tuấn, Martina Thucnhi Nguyễn (Mỹ).

Tuổi Trẻ Online trò chuyện với tác giả chính của tác phẩm - nhà nghiên cứu 8X Đoàn Ánh Dương - về cuốn sách, Tự Lực văn đoàn và khát vọng tri thức đúng đắn của các nhà nghiên cứu trẻ.

* Nhóm tác giả của cuốn sách nghiên cứu "hồi cố" này đều là các nhà nghiên cứu trẻ. Điều gì ở Phong hóa và nhóm Tự Lực văn đoàn đã hấp dẫn các anh, chị?

- Vì sự khuyết thiếu tư liệu, phần nào đó là định kiến và thói quen nghiên cứu không trọng thị tư liệu gốc, các nghiên cứu đã có không bao quát được đầy đủ hoạt động của Tự Lực văn đoàn, thậm chí làm sai lạc các nhìn nhận và đánh giá về họ. 

Thêm nữa, việc chỉ nhìn nhận Tự Lực văn đoàn trên phương diện văn chương cũng làm hạn hẹp đi các biểu hiện đa dạng và phức tạp của nhóm. Chúng tôi muốn thay đổi thói quen làm việc này với việc kiểm kê di sản của Tự Lực văn đoàn đồng thời với việc chủ trương liên ngành hoạt động nghiên cứu.

Những người trẻ phá định kiến về Tự Lực văn đoàn - Ảnh 2.

Nhà nghiên cứu Đoàn Ánh Dương - Ảnh: NVCC

* Rất nhiều những tri thức mới về Tự Lực văn đoàn khiến người đọc có thể nhìn thấy khát vọng truy tìm tri thức đúng đắn vượt thoát khỏi những định kiến ý thức hệ của các nhà nghiên cứu trẻ thực hiện cuốn sách này. Anh có thể khái quát những phát hiện mới của nhóm nghiên cứu?

- Công trình của chúng tôi bắt đầu bằng việc khảo sát tư liệu gốc, từ đó để tư liệu đã chìm khuất bấy lâu cất lên tiếng nói, nhưng cũng chỉ bao quát được giai đoạn Tự Lực văn đoàn chủ trương tuần báo Phong hóa (1932-1936). Đó là giai đoạn Tự Lực văn đoàn định hình như một nhóm văn chương, "lấy văn chương phụng sự lý tưởng cải cách".

Nhưng với thành công rực rỡ của hoạt động báo chí và ý thức mãnh liệt về trách nhiệm xã hội, muốn kiến thiết một xã hội mới dựa trên quan niệm duy lý và duy vật cùng niềm tin vào sự tất thắng của khoa học và tiến bộ, Tự Lực văn đoàn đã tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội. 

Nghiên cứu của chúng tôi dựng lại quá trình hoạt động của Tự Lực văn đoàn, tập trung vào việc chỉ ra các nỗ lực tạo lập chuẩn mực thẩm mỹ mới trong văn chương cũng như các quan thiết về vấn đề dân quê, phụ nữ, tinh thần pháp luật... như những chủ điểm nổi bật mà Tự Lực văn đoàn dành ra sự quan tâm.

Nghiên cứu của Martina bổ trợ thêm việc tìm hiểu về hoạt động cải cách nhà ở tại Hà Nội mà qua đó Tự Lực văn đoàn cho thấy ý thức rốt ráo về sự cần thiết của các hoạt động dân sự và tự chủ, hướng tới hình thành và phổ biến mô hình xã hội dân sự ở Việt Nam trong sự kiềm tỏa của tình cảnh thuộc địa.

Việc tôn trọng tư liệu gốc là cần thiết để có được những kết quả nghiên cứu khách quan đồng thời xóa bỏ những định kiến ý thức hệ trong nghiên cứu. Chúng ta đang đối diện với một khoảng trống mênh mông trước di sản văn hóa của cha ông dù chỉ mới có một thế kỷ trôi qua. Tôi nghĩ trước nhất cần khôi phục dữ liệu, sau đó thì chính sự đầy đủ của tư liệu sẽ tự nó hạn chế các định kiến ý thức hệ trong hoạt động nghiên cứu.

Tự Lực văn đoàn là nhóm trung tâm định hình nên diện mạo và xu hướng văn học và xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20. Muốn hiểu biết về giai đoạn này, nhất thiết phải tìm hiểu về họ.

Đoàn Ánh Dương


* Tại sao anh lại có hứng thú nghiên cứu về nhóm Tự Lực văn đoàn và những đóng góp cải cách văn chương, báo chí, xã hội của họ? Anh sẽ tiếp tục những công trình nghiên cứu về nhóm này hoặc về văn chương giai đoạn đặc biệt này?

- Chúng tôi mới bước đầu nghiên cứu về Tự Lực văn đoàn ở chặng đường Phong hóa, trước mắt vẫn còn cả một giai đoạn phức tạp ở phía sau gắn với các hoạt động báo chí trên tờ Ngày Nay (1935-1940), xuất bản với NXB Đời Nay (1934-1945), xã hội và chính trị của nhóm và các thành viên chủ chốt.

Từ khi tập trung sự quan tâm vào giai đoạn trước 1945 dăm năm trước, tôi đang hoàn thiện bản thảo nghiên cứu về sự trỗi dậy của vấn đề phụ nữ trong tương quan với chủ nghĩa dân tộc ở Việt Nam khoảng 30 năm đầu thế kỷ 20, chuẩn bị xuất bản vào năm sau. 

Một chuyên khảo về Tự Lực văn đoàn cũng đang thành hình, dự kiến xuất bản vào năm 2022, nhân dịp kỷ niệm 90 năm thành lập nhóm. Đó đều là những công việc đem lại rất nhiều hứng khởi.

Đoàn Ánh Dương sau khi tốt nghiệp đại học năm 2006 về làm việc ở Viện Văn học. Ngoài cuốn Phong hóa thời hiện đại viết chung với nhóm tác giả, anh đã xuất bản các sách: Không gian văn học đương đại (Giải thưởng dành cho tác giả trẻ năm 2014 của Hội Nhà văn Hà Nội); Biên niên Hoạt động văn học Hội Nhà văn Việt Nam, tập 3; Sáng tạo trong tình thế chuyển đổi - Văn học và xã hội Việt Nam sau đổi mới.


Theo Thiên Điểu/ Tuổi Trẻ

https://tuoitre.vn/nhung-nguoi-tre-pha-dinh-kien-ve-tu-luc-van-doan-20201206153627826.htm

  • Từ khóa

Trình chiếu phim và giao lưu khán giả, nghệ sĩ tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”

Theo thông tin từ Cục Điện ảnh, từ ngày 28/8 đến 25/9, tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc” (Hà Nội), sẽ diễn...
11:25 - 27/08/2025
24 lượt xem

Phát hành đặc biệt bộ tem bưu chính kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Bộ tem bưu chính kỷ niệm 80 năm Quốc khánh không chỉ thể hiện dấu mốc lịch sử trọng đại, ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh...
10:14 - 27/08/2025
112 lượt xem

Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dự khai mạc Triển lãm Thành tựu đất nước

8h30 sáng mai 28-8, Triển lãm Thành tựu đất nước sẽ chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội). Thủ tướng Phạm Minh...
10:15 - 27/08/2025
106 lượt xem

80 năm văn hóa đồng hành cùng dân tộc, kiến tạo sức mạnh mới

Suốt 80 năm từ khi thành lập nước, cũng là từng đó thời gian ngành văn hóa song hành và phụng sự cách mạng, nhân dân. Đến ngày hôm nay, văn hóa luôn được...
07:56 - 27/08/2025
90 lượt xem

Việt Nam trong top 5 điểm đến du lịch tăng trưởng nhanh nhất thế giới

Dữ liệu thống kê du lịch toàn cầu mới công bố của Tổ chức Du lịch thế giới Liên Hiệp Quốc (UNTWO) tiết lộ nhiều con số thú vị.
14:12 - 26/08/2025
602 lượt xem