11
/
53695
Phụ huynh và lạm thu
phu-huynh-va-lam-thu
news

Phụ huynh và lạm thu

Thứ 5, 28/09/2017 | 14:48:58
427 lượt xem

Con gái tôi đã học tiểu học ở ba nơi: Australia, Việt Nam và Đức. Đây là ba nền giáo dục có nhiều điểm rất khác nhau nhưng ở các lớp con tôi học đều có ban phụ huynh.

Thu tiền đầu năm học là vấn đề được phụ huynh quan tâm. Ảnh minh họa Internet.

Ở những nước mà việc chụp ảnh con trẻ đưa lên các phương tiện truyền thông cũng phải xin ý kiến phụ huynh như ở Đức và Australia, việc tồn tại ban phụ huynh lớp và hội phụ huynh trường là điều hiển nhiên. Đây là tổ chức đại diện quyền và lợi ích hợp pháp của học sinh đồng thời có vai trò hỗ trợ và phối hợp với nhà trường trong các hoạt động cụ thể.

Về mặt lý thuyết, các trường công ở cả Australia, Đức và Việt Nam được bao cấp bởi ngân sách nhà nước, trẻ đi học không phải đóng học phí. Tuy nhiên, khi ngân sách nhà nước cấp cho giáo dục ngày càng eo hẹp, và khi nhu cầu về các phương tiện hỗ trợ học tập, ngoại khóa… ngày càng cao thì việc kêu gọi sự đóng góp của gia đình học sinh, hay "xã hội hóa" giáo dục như ở Việt Nam, trở thành phổ biến. 

Ở Australia, việc kêu gọi đóng góp của gia đình học sinh thường được tổ chức vào dịp đầu năm học. Số tiền đóng góp ở các trường là khác nhau, như trường con tôi thì thu 200 AUD (3,5 triệu đồng) cho tiền giấy bút đầu năm - và là phụ huynh, ai cũng hiểu, trong đó có tiền xây dựng trường; có trường ghi hẳn số tiền đề nghị mỗi gia đình đóng góp thêm (khoảng từ 100-200 AUD): Đây là khoản tự nguyện, nhưng nếu phụ huynh nào qua thời hạn mà chưa nộp thì trường sẽ có giấy nhắc. Với những gia đình có thu nhập thấp thì khoản đóng góp sẽ nhẹ nhàng hơn.

Ở Đức, việc đóng góp của phụ huynh với nhà trường nhẹ nhàng hơn. Đầu năm phụ huynh nhận được một danh sách đồ dùng học tập cần mua, và chỉ hết 10-20 € là có thể mua được hết các đồ dùng đó. Tuy nhiên, trong các cuộc gặp gỡ có mặt phụ huynh ở trường con tôi (các hoạt động tập thể ở Đức thường không có cấp trên đến dự, khách mời thường xuyên là phụ huynh), bà hiệu trưởng thẳng thắn trao đổi về sự hạn chế trong chi tiêu theo ngân sách nhà nước và kêu gọi sự đóng góp về tài chính từ phía các gia đình để có thể tổ chức được nhiều hơn các hoạt động ngoại khóa cho học sinh và mua thêm được nhiều hơn trang thiết bị học tập và ngoại khóa. 

Như vậy, vấn đề xã hội hóa hay phụ thu kinh phí từ phía gia đình học sinh không phải là chuyện cá biệt ở Việt Nam. Ở những nước phát triển như Australia và Đức, khi đầu tư trên đầu học sinh cao hơn ở Việt Nam nhiều, mà chuyện kêu gọi sự đóng góp từ phía gia đình cũng trở nên phổ biến, thì chuyện các trường phổ thông ở Việt Nam trông chờ vào sự đóng góp từ phía các phụ huynh không phải là điều khó hiểu.

Có điều, Ban phụ huynh ở các nước này chỉ tham gia đóng góp ý kiến, có thể hỗ trợ kêu gọi đóng góp từ phía các gia đình, nhưng họ không trực tiếp thu tiền. Tất cả khoản tiền từ phụ huynh đều được nộp cho thư ký trường, có ghi chép và biên nhận cụ thể. Nếu các khoản đóng góp là lớn (thường là trên 100 AUD hoặc trên 50 €), phụ huynh sẽ được nhận hóa đơn tài chính, có thể ghi khoản đó vào khoản tài trợ (donation) để khấu trừ thuế vào cuối năm tài chính. 

Số tiền huy động được trong các kỳ cuộc cũng thường được công khai trên website của nhà trường, và hàng năm trong báo cáo tổng kết cũng thường có mục năm nay nhà trường xây dựng/ mua thêm/ mở rộng thêm được dịch vụ gì nhờ vào số tiền huy động được từ phía gia đình học sinh. 

Lớp học ở Australia và Đức đều không có khoản quỹ lớp, không có chuyện thu thêm tiền để mua quà cho thầy cô hay ban giám hiệu nhà trường nhân dịp lễ tết. Việc tặng quà giáo viên rất hiếm khi xảy ra.

Việc ban phụ huynh ở các trường phổ thông Việt Nam đứng ra thu tiền quỹ lớp, quỹ trường có một số vấn đề cụ thể như sau: 

- Thiếu tính minh bạch: Số tiền thu được thường hiếm khi được tổng kết là thu được bao nhiêu và dùng vào việc gì.

- Thiếu tính hợp lý: Ví dụ như thu tiền để mua điều hòa hay lát nền cho lớp, trong khi lớp đó các con chỉ ngồi học trong một năm học.  

Xã hội hóa giáo dục là xu hướng khó có thể đảo ngược trong điều kiện kinh tế và xã hội ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, để bảo đảm tính hiệu quả và bền vững và tránh lạm thu, tôi cho rằng nhà trường cần phải thực hiện tốt trách nhiệm giải trình cần minh bạch các khoản thu, cân nhắc tới tính hợp lý và điều kiện kinh tế cụ thể của các gia đình khi đưa ra các kêu gọi đóng góp.

Theo VnExpress

  • Từ khóa

Đề xuất mở rộng các đối tượng hưởng chế độ miễn, giảm học phí từ năm học 2025 - 2026

Bộ Giáo dục đề xuất mở rộng đối tượng người học hưởng chế độ hỗ trợ, giảm miễn học phí từ năm học 2025 - 2026.
13:21 - 10/07/2025
15 lượt xem

HLV Ancelotti lĩnh án tù

Chiến lược gia Carlo Ancelotti bị toà án Tây Ban Nha kết án 12 tháng tù treo vì hành vi trốn thuế thời còn dẫn dắt Real Madrid mùa giải 2013-2014.
09:25 - 10/07/2025
112 lượt xem

Bổ sung quy định bồi hoàn chi phí đào tạo với du học sinh học bổng ngân sách nhà nước

Nghị định số 86/2021/NĐ-CP chưa quy định tiêu chí miễn bồi hoàn đối với du học sinh chưa hoàn thành khóa học có lý do chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh,...
08:11 - 10/07/2025
119 lượt xem

Thi tốt nghiệp THPT trên máy tính: Rào cản lớn nhất là sự công bằng

Chuyển đổi số trong giáo dục là xu thế tất yếu, và thi cử cũng không ngoại lệ. Từ năm 2027, VN sẽ thí điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính theo chỉ...
07:18 - 10/07/2025
148 lượt xem

Du học sinh không hoàn thành khóa học có thể được miễn bồi hoàn chi phí

Tại dự thảo quy định việc công dân Việt Nam ra nước ngoài học tập, Bộ Giáo dục và Đào tạo bổ sung quy định miễn bồi hoàn chi phí đào tạo đối với trường...
16:36 - 09/07/2025
176 lượt xem