Thu thuế VAT chỉ 55 tỉ, hoàn đến 2.135 tỉ đồng

Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) vừa có công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội và các bộ ngành liên quan kiến nghị xem xét về thuế giá trị gia tăng (VAT). Theo tính toán của ngành hàng "vàng đen", nếu áp thuế VAT 5% thì Nhà nước chỉ thu được 1 đồng nhưng phải hoàn đến 39 đồng, sẽ tạo ra nhiều bất cập không cần thiết.

Ngành hàng hồ tiêu và gia vị kiến nghị áp dụng thuế VAT 0% đối với hàng nguyên liệu đầu vào dùng để xuất khẩu NGUỒN: VPSA

VPSA phân tích, ngành hồ tiêu Việt Nam hiện nay có sản lượng sản xuất ước đạt khoảng 200.000 tấn mỗi năm. Trong đó, đến 190.000 tấn (chiếm 95%) được xuất khẩu và chỉ 10.000 tấn (chiếm 5%) được tiêu thụ nội địa. Trong thị trường nội địa, chỉ có khoảng 5.000 tấn trong số này (chiếm 2,5%) là được chế biến sâu và tiêu thụ trong nước. Vì vậy, Nhà nước chỉ thu được thuế VAT từ phần sản phẩm này. Phần lớn sản lượng còn lại sẽ xuất khẩu không phải chịu thuế VAT nên doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được hoàn lại phần này.

Theo tính toán, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu đạt 1,3 tỉ USD, trong đó thuế VAT 5% cho toàn bộ ngành sẽ lên tới 65 triệu USD. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 1,6 triệu USD (tương đương khoảng 42 tỉ đồng) thu được từ sản phẩm tiêu thụ nội địa. Phần còn lại 63,4 triệu USD sẽ được hoàn lại cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Tương tự, nhóm cây gia vị khác với tổng sản lượng xuất khẩu khoảng 200.000 tấn cũng chỉ dành khoảng 5 ngàn tấn chế biến tiêu dùng trong nước. Tính chung toàn ngành gia vị Việt Nam, với tổng lượng xuất khẩu hơn 400.000 tấn (theo con số năm 2024) thì chỉ khoảng 10.000 tấn tiêu và gia vị các loại được tiêu thụ nội địa. Như vậy, nguồn thu thuế VAT cho Nhà nước thực chất ước đạt chỉ 55 tỉ đồng. Ngược lại, số thuế dự kiến được hoàn khoảng 2.135 tỉ đồng (tương đương 39 lần).

Trước mắt lùi thời hạn áp dụng thuế VAT mới

Cơ chế hoàn thuế thời gian qua đã bộc lộ nhiều kẽ hở tạo điều kiện gian lận trong việc hoàn thuế, ảnh hưởng đến doanh nghiệp xuất khẩu làm ăn chân chính. Những vụ việc này đã gây thiệt hại cho các doanh nghiệp và làm giảm tính minh bạch trong việc thu thuế. Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp nhà xuất khẩu rất lo lắng về nguy cơ này lại tiếp tục có thể lặp lại khi thực hiện cơ chế hoàn thuế như quy định của luật Thuế VAT mới.

Trên cơ sở đó, VPSA kiến nghị điều chỉnh cơ chế thuế theo hướng, áp dụng thuế VAT 0% đối với hàng nguyên liệu đầu vào dùng để xuất khẩu. Bỏ cơ chế hoàn thuế xuất khẩu đối với mặt hàng hồ tiêu và gia vị, do việc hoàn thuế không tương xứng với nguồn lực xã hội và gây ảnh hưởng lớn đến dòng vốn lưu động của doanh nghiệp.

Thay vào đó, có thể cân nhắc khả năng áp dụng thuế khoán xuất khẩu 0,5%. Giải pháp này ngay lập tức sẽ giúp Nhà nước thu được thuế ngay trên giao dịch xuất khẩu, góp phần hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách từ thuế đồng thời giúp doanh nghiệp có vốn kinh doanh chủ động, vòng quay vốn nhanh, không bị chờ đợi việc hoàn thuế bị treo. Duy trì thuế VAT 5% đối với nguyên liệu đầu vào sản xuất, chế biến tiêu thụ nội địa.

Trong khi chờ Bộ Tài chính xem xét, báo cáo cơ quan cấp trên cân nhắc, cho phép được lùi thời hạn thực hiện luật Thuế VAT sau ngày 1.7.2025.

Hồ tiêu và gia vị xuất khẩu chủ yếu vẫn là sản phẩm ở dạng sơ chế nên biên độ lợi nhuận từ 1 - 3%, vì vậy việc hoàn thuế VAT 5% khả năng sẽ trở thành yếu tố kìm hãm sự phát triển bền vững của ngành.

Theo Chí Nhân/ Thanh Niên

https://thanhnien.vn/thu-55-ti-hoan-toi-2135-ti-den-luot-ho-tieu-kien-nghi-bo-thue-vat-185250730212621805.htm