Khánh thành công trình tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Bến phà II Long Đại - Ảnh: VGP/LH

Sự kiện nhằm tri ân các anh hùng liệt sĩ, tôn vinh công lao các gia đình có công với cách mạng và thể hiện quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Quảng Trị trong việc gìn giữ, phát huy giá trị các di tích cách mạng.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam nhấn mạnh, đây là sự kiện văn hóa-lịch sử quan trọng, nhằm bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, đồng thời khẳng định quyết tâm gìn giữ, tôn vinh và phát huy giá trị các di tích cách mạng.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, Bến phà Long Đại cùng với Thành cổ Quảng Trị, đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Đường 9… đã trở thành biểu tượng bất diệt. Nếu Thành cổ ghi dấu 81 ngày đêm đỏ lửa, Hiền Lương-Bến Hải là chứng tích chia cắt đau thương, thì Long Đại là bản anh hùng ca về ý chí kiên cường của tuổi trẻ Việt Nam, sẵn sàng "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" để giữ vững huyết mạch chi viện cho miền Nam".

Các đại biểu thắp hương, tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ - Ảnh: VGP/LH

Từ khi Nhà bia tưởng niệm 16 thanh niên xung phong được xây dựng năm 2012, đến nay với sự đồng hành của hệ thống chính trị và sự hỗ trợ nhiều tổ chức, cá nhân, công trình tu bổ, tôn tạo toàn diện khu di tích đã hoàn thành.

Điểm nhấn của khu di tích là Đài tưởng niệm với hình tượng 16 cây lúa-biểu tượng máu thịt, sự hy sinh và sức sống bất diệt của các chiến sĩ. Hệ thống nhà khánh tiết, trưng bày, bến thuyền, sân hành lễ, bãi đỗ xe… tạo nên không gian văn hóa-lịch sử khang trang, tôn nghiêm và gần gũi.

Bộ trưởng Bộ VHTT&DL trao bằng Di tích quốc gia Bến phà II Long Đại cho tỉnh Quảng Trị - Ảnh: VGP/LH

Trước đó, tối 18/9, tại Di tích lịch sử Bến phà II bên dòng sông Long Đại, xã Trường Ninh, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức chương trình chính luận nghệ thuật “Lời tri ân – Dòng sông hoa lửa” và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia "Bến phà II Long Đại - nơi hy sinh của 16 Thanh niên xung phong tháng 9/1972".

Tại chương trình, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng đã trao Bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia “Bến phà II Long Đại-nơi hy sinh của 16 thanh niên xung phong tháng 9/1972” cho lãnh đạo tỉnh Quảng Trị. Đây là sự khẳng định giá trị to lớn của địa danh này trong lịch sử; đồng thời tạo nền tảng để di tích trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống, tri ân liệt sĩ, phát triển du lịch văn hóa-lịch sử-tâm linh trong tương lai.

Cùng với Lễ đón Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia, Chương trình nghệ thuật chính luận "Lời tri ân – Dòng sông hoa lửa" gửi lời tri ân các lực lượng bộ đội, thanh niên xung phong, dân quân đã hy sinh anh dũng bên bến phà Long Đại II trong những năm kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, thống nhất đất nước. Chương trình tái hiện quá khứ bi tráng bên dòng sông Long Đại – một trong những dòng sông oằn mình dưới bom đạn để giữ huyệt mạch giao thông nối Nam – Bắc.

"Hoa Lửa" gợi hình ảnh những chiến sĩ anh dũng, nhiệt huyết, tỏa ra ý chí mạnh mẽ, rực rỡ giữa đạn lửa. Lửa bom đạn quân thù đã tạo nên lửa trái tim, lửa tinh thần trong mỗi chiến sĩ, kết tinh thành những bông hoa lửa rực rỡ. Hình ảnh "Hoa Lửa" trong thời bình được ví như loài hoa bất tử, tưởng nhớ các liệt sĩ đã hy sinh.

Trong không gian linh thiêng của chương trình, những ca khúc "Bước chân trên dãy Trường Sơn", "Bình Trị Thiên khói lửa", "Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây" ngân vang như khúc tráng ca bất diệt.

Chương trình nghệ thuật "Lời tri ân – Dòng sông hoa lửa" - Ảnh: VGP/LH

Bến phà II Long Đại, thuộc xã Trường Ninh, trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, được ví là "mảnh bom thù dày hơn đá sỏi", một trong những tọa độ ác liệt nhất trên đường Trường Sơn huyền thoại.

Bến phà nằm trên đường 15, là cầu nối giao thông, vị trí "yết hầu" chiến lược quyết định sự sống còn của dòng chi viện từ hậu phương miền Bắc vào tiền tuyến miền Nam, Lào và Campuchia. Chính nơi đây, kẻ thù trút xuống hàng trăm tấn bom đạn, biến Long Đại thành "chảo lửa" khốc liệt, nhằm cắt đứt mạch máu giao thông.

Nơi đây đã chứng kiến bao máu xương đổ xuống, đặc biệt là sự hy sinh bi tráng của 16 thanh niên xung phong Đại đội C130 quê Thái Bình (nay là Hưng Yên) vào tháng 9/1972, khi làm nhiệm vụ mở đường, vận chuyển qua sông, giữ vững mạch máu giao thông. Trong các trận bom ác liệt ngày 19 và 23/9/1972, 16 chiến sĩ (7 nữ, 9 nam) đã ngã xuống khi làm nhiệm vụ, trở thành biểu tượng bất tử của tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh".

Ngày nay, Bến phà II Long Đại không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là minh chứng sống động về sự tàn khốc của chiến tranh, khắc ghi ý chí quật cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.

Ngày 9/9/2025, Bộ VHTT&DL chính thức công nhận Bến phà II Long Đại là Di tích lịch sử quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử của địa danh, đồng thời tạo nền tảng để di tích trở thành "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống, tri ân liệt sĩ, phát triển du lịch văn hóa, lịch sử và tâm linh.

Theo Lưu Hương/ Báo Chính phủ

https://baochinhphu.vn/quang-tri-don-nhan-bang-xep-hang-di-tich-lich-su-quoc-gia-ben-pha-ii-long-dai-102250918232903169.htm